Baza wiedzy

W dniu 01 stycznia 1995 roku w Polsce wykonano operację oficjalnie nazywaną denominacją, choć z ekonomicznego punktu widzenia była to tzw. ekwiwalentna wymiana pieniędzy. Operacja denominacji polegała w praktyce na podzieleniu wszystkich kwot wyrażonych w ZŁ (stary złoty) przez 10 000 (czyli w stosunku 10 000 : 1). Po podzieleniu powstaje kwota w PLN (polski nowy złoty).

Ustalenie wysokości czynszu najmu to jeden z najważniejszych elementów negocjacji między wynajmującym i najemcą. W przypadku umów długoterminowych stała wysokość stawki czynszu w okresie umowy może powodować problemy dla obu stron. Wynajmujący, zgodnie z prawem, ma możliwość jednostronnego podwyższania czynszu wypowiadając go. Działanie takie nie buduje jednak zaufania miedzy stronami umowy. Lepszym rozwiązaniem jest zastosowanie mechanizmu zmiany czynszu bez jego wypowiadania, czyli waloryzacji.

Najem instytucjonalny opiera się na uproszczonych zasadach wynajmu dostępnych dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych i jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi. Podmioty te na przystępnych zasadach wynajmować mogą lokale mieszkalne zawierając umowy najmu na czas oznaczony wraz z możliwością wprowadzenia do umowy własnych zasad regulacji wysokości czynszu. Jedną z takich zasad powinna być klauzula waloryzacyjna, która zabezpiecza obie strony umowy.

Polskie przepisy dotyczące najmu lokalu użytkowego dają dużą swobodę kształtowania treści umowy przez strony. Zasady umowy najmu lokalu użytkowego regulują przepisy kodeksu cywilnego dotyczące najmu. Zmiana wysokości czynszu to jeden z elementów umowy, który powinien być w niej zapisany. Jednym ze sposobów uwzględnienia obserwowanej dynamiki zmian na rynku nieruchomości, w przypadku długoterminowych umów najmu lokali użytkowych, jest uwzględnienie klauzuli waloryzacyjnej. W ten sposób wysokość czynszu pozostanie atrakcyjna dla obu stron umowy przez cały okres najmu.

Czynsz za wynajmowany lokal nie zawsze musi pozostawać na tym samym poziome. W zależności od sytuacji gospodarczej może rosnąć lub maleć. Umowa najmu powinna zawierać stosowne klauzule regulujące kwestie zmiany wysokości czynszu. Paradoksalnie, najgroźniejszą sytuacją jest pominięcie w umowie wspomnianych klauzul, co pozostawia duże możliwości podwyżek. W oparciu o odpowiednio skonstruowaną umowę wysokość czynszu może być kształtowana z korzyścią dla obu stron. Wprowadzenie klauzuli waloryzacyjnej jest dobrym rozwiązaniem zarówno dla wynajmującego jak i najemcy.

Waloryzacja wysokości czynszu polega na przeliczeniu jego wartości w oparciu o założony wskaźnik waloryzacji. W przypadku waloryzacji czynszu (wyrażonego w PLN) o wskaźnik inflacji zastosowanie będzie miał przede wszystkim Wskaźniki cen towarów i usług konsumpcyjnych ogłaszany w Monitorze Polskim przez Prezesa GUS. Najczęściej wykorzystywanym jest wskaźnik roczny. W przypadku czynszu wyrażonego w walucie EURO zastosowanie ma wskaźnik HICP (Harmonized Index of Consumer Prices) publikowany przez EUROSTAT. Najczęściej wykorzystywanym jest wskaźnik roczny.

Waloryzacja to uaktualnienie wartości świadczenia pieniężnego wynikające z jego zmiany w skutek upływu czasu. Waloryzacja to proces utrzymania realnej wartości ekonomicznej świadczenia pieniężnego na niezmienionym poziomie. Przesłanką waloryzacji jest zmiana siły nabywczej pieniądza w czasie między powstaniem a wygaśnięciem umowy, płatności czy zobowiązania. Waloryzacja polega na przeliczeniu świadczenia pieniężnego na podstawie założonego kryterium. Waloryzacja może powstać z mocy ustawy, na mocy umowy lub orzeczenia sądu.